معرفی نخبگان بومی استان مازندران

دکتر محمدعلی برزگر

معرفی استاد: دکتر محمدعلی برزگر، متولد سال ۱۳۲۱ در آمل است. او مدرک پزشکی و کارشناس ارشد بهداشت عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. مدتی را در دانشگاه نورث کارولینای آمریکا به تحصیل و تحقیق پرداخت و دوباره به دانشکده بهداشت دانشگاه تهران بازگشت. وی اولین خانه بهداشت را در ارومیه (منطقه چنقرالوی پل، روستای حیدرلوی بیگلر) در آبان‌ماه سال ۱۳۵۲ بنا نهاد و اولین گروه بهورز‌های ایران را آموزش داد و برای فعالیت در خانه‌های بهداشت، استخدام کرد. این خانه بهداشت، توسط معاون مدیرکل سازمان جهانی بهداشت و با حضور وزیر بهداشت وقت، رئیس دانشگاه تهران افتتاح شد. دکتر برزگر سال‌ها به‌عنوان رئیس بهداشت جهانی در کشورهای یمن، مصر، پاکستان و سومالی خدمت کرد.

مسئولیت های مدیریتی استاد: مدیر سازمان جهانی بهداشت در منطقه مدیترانه شرقی

دستاوردهای استاد: دکتر برزگر در بررسی وضعیت موجود طرح ارائه خدمات بهداشتی در سال ۱۳۴۹ دریافت که شکایات مردم از بیماری‌ها معمولا به پنج مورد خلاصه می‌شد. در تابستان اسهال و استفراغ، در زمستان ذات‌الریه، دردهای عضلانی و استخوانی و در تمام سال، زخم‌های جلدی بیماران را آزار می‌داد و علت ۸۰ درصد مراجعه آن‌ها به درمانگاه‌ها بود. در آن مقطع زمانی ۷۰ هزار روستا در کشور وجود داشت و حدود ۷۰ درصد جمعیت در روستاها زندگی می‌کردند اما خدمات بهداشتی تنها در شهرها خلاصه شده بود. اگر آنان دچار مشکل می‌شدند ناچار بودند کیلومترها مسیر را طی کنند تا بتوانند به مراکز درمانی مراجعه کنند. دکتر بزرگر درباره تأسیس اولین خانه بهداشت در ایران می‌گوید: در شهر ارومیه، منطقه چنقرالوی پل، روستای حیدرلوی بیگلر را به‌عنوان پایلوت انتخاب کردیم تا اولین فاز طرح خانه‌های بهداشت را در این منطقه آغاز کنیم که اگر نتیجه آن مثبت بود خانه‌های بهداشت را در سراسر کشور گسترش دهیم. این طرح با مشارکت وزارت بهداشت، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران و سازمان جهانی بهداشت شروع شد و خانم بهاره اکبری که ساکن همان منطقه بود به‌عنوان اولین بهورز آموزش داده شد و خانه بهداشت تجهیز گردید و اعلام شد که اولین خانه بهداشت ایران در ارومیه تأسیس شده است. بعد از شش ماه دوره آزمایشی که از خانه بهداشت استقبال خوبی صورت گرفت، تصمیم گرفتیه شد دومین خانه بهداشت در روستای «کانیان» منطقه چنقرالوی پل تأسیس گردد. این برنامه در سطح استان آذربایجان غربی و در ارومیه اجرا شد و بعد به خوی، سلماس و چند نقطه دیگر گسترش یافت. بعد از بررسی فعالیت سه‌ساله خانه‌های بهداشت از سازمان بهداشت جهانی درخواست شد تا یک تیم بین‌المللی برای ارزیابی پروژه ارسال کنند. با آموزش کل مدیران بهداری‌های استان آذربایجان غربی، سپس آموزش پرستارها به عنوان مربیان بهورزها، طرح خانه بهداشت با ۱۰ خانه در منطقه شروع شد و در حال حاضر این طرح بیش از ۵۰ سال است که به صورت پیوسته و مداوم در حال خدمات‌رسانی است.

دکتر برزگر در زمینه کم‌خونی‌ مردم شمال ایران فعالیت کرده و توانست موفقیت‌های چشمگیری در مبارزه با کم‌خونی زنان گیلانی و مازندرانی داشته باشد. همچنن در مناطق مختلف شمال با «کرم قلاب‌دار» مبارزه کرد و ما با دادن پودر «او.آر.اس» توانست مرگ و میر ناشی از اسهال که عامل مرگ و میر بیش از ۵۰ درصد کودکان بود را به طور چشمگیری کاهش دهد.

جمع بندی توصیف منزلت استاد: در سیره زندگی استاد محمدعلی برزگر، ایمان، اخلاص، مسئولیت پذیری، تلا ش، امید، توکّل به خداوند متعال، عشق به خدمت به مردم و داشتن هدف، متبلور است. شرکت سینمایی آمارد فیلم توسط مهدی حیدری مستند سینمایی از زندگینامه پروفسور محمد علی برزگر، پزشکی که زندگی خود را وقف پژوهش و بهداشت کرد، می سازد. امیدواریم نسل جدید با الگوگیری از ایشان بتوانند منشأ خیر و فایده برای جامعه و ایران عزیز باشند.