معرفی نخبگان بومی استان مازندران

دکتر علیرضا مشاقی طبری

معرفی استاد: دکتر علیرضا مشاقی طبری، متولد ۱۳۵۶ در بابل، پزشک، استاد دانشگاه لیدن هلند است. او از پیشگامان پژوهش‌های میان‌رشته‌ای و بنیانگذار تحصیلات دو رشته‌ای در ایران است. او در سال ۲۰۱۸، به عنوان کاشف سال هلند انتخاب شد. مشاقی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان در بابل و آمل، وارد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شد و به عنوان اولین دانشجوی تحصیلات همزمان کشور مدرک دکترای پزشکی و لیسانس و فوق لیسانس خود را در همین دانشگاه و در رشته شیمی و بیوفیزیک گرفت. سپس در دانشگاه صنعتی شریف در دوره کارشناسی ارشد فیزیک تحصیل کرد. وی در سال ۲۰۰۸ میلادی دوره پست مستر را در دانشگاه فدرال زوریخ (ETH) در رشته مهندسی مواد به پایان رساند و موفق به اخذ مدرک دکتری با درجه ممتاز در رشته علوم نانوفناوری و فیزیک از دانشگاه صنعتی دلفت و موسسه فدرال زوریخ و دوره فوق دکتری زیست نانوفنآوری از موسسه کاولی علوم نانو  شد. وی همچنین دوره فلوشیپ فوق تخصصی چشم پزشکی از دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد و دوره فلوشیپ فوق تخصصی ایمونولوژی سرطان از مرکز سرطان دانا فاربر دانشگاه هاروارد را به پایان برد. مشاقی در دانشگاه متعددی از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه فدرال زوریخ، دانشگاه صنعتی دلفت، دانشگاه لیدن، دانشگاه ‌هاروارد، دانشگاه استانفورد و موسسه فناوری ماساچوست یا MIT  دانشگاه فودان چین پژوهش و تدریس کرده‌ است. دکتر مشاقی برای نخستین بار در جهان  موفق به ساخت میکروتراشه بیماری‌های ویروسی از جمله ابولا شده است. وی در سال ۱۳۹۵ به درجه استادی (پروفسور) ارتقا یافت.

مسئولیت های مدیریتی: مدیرگروه بیوفیزیک پزشکی و مهندسی زیستی در مرکز پژوهش‌های دارویی لایدن، مؤسس مرکز پژوهش‌های ژنومی دانشگاه لایدن هلند.

فعالیت های علمی: مشاقی ویراستار مجلات متعددی از جمله NanoResearch , Scientific Reports , Frontiers in Physics و Medicine می‌باشد. وی دارای 5 کتاب و 145  مقاله علمی بین المللی می باشند (که بر اساس گزارش پایگاه علمی بین‌المللی  Google Scholar بیش از 5102  بار به مقالات ایشان استناد شده‌است(36 H-index ) و بر اساس گزارش پایگاه علمی بین‌المللی  Scopus بیش از 3654  بار به مقالات ایشان استناد شده‌است(31 H-index:).  

دستاوردها: اختراع اولین اندام تراشه بیماری ابولا، اختراع اولین اندام تراشه بیماری لاسا، کشف مکانیسم ساز و کار چاپرون مولکولی ، ابداع و توسعه توپولوژی مداری، نخستین مطالعه تک مولکولی تاخوردگی پروتئین سلولی، نخستین مطالعه مکانیک سلول انسانی و پایه گذار مکانیوایمونولوژی، پایه گذار متابولومیکس تک سلولی انسانی، نخستین مطالعه متابولومیکس سلولی در حوزه چشم پزشکی، ساخت نخستین غشای باکتریایی روی چیپ ، ابداع تداخل سنجی دی پی آی، نخستین مدل سازی کوانتمی غشاهای زیستی، پایه گذار استفاده از شبکه های پیچیده در زیست شناسی 

جوایز: استاد مشاقی جوایز متعددی، از جمله برنده جایزه سازمان پژوهش‌های ملی هلند (NWO) برای پژوهش‌های تک سلولی بر روی سرطان ( به خاطر ایده ساخت دارو برای سرطان پروستات پیشرفته و مقاوم به درمان) و جایزه مرکز دیستروفی عضلانی (MDA) آمریکا شد. وی در سال ۲۰۱۸، به خاطر پژوهش‌های بین‌رشته‌ای و تک مولکولی به عنوان کاشف سال انتخاب گردید. یک تیم پژوهشی بین‌المللی به سرپرستی این دانشمند ایرانی موفق به حل مساله توپولوژی پروتئین‌ها پس از حدود نیم قرن شد. جوایز دیگر: جایزه انجمن پژوهشهای علمی هلند در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲، جایزه سلامت و علوم حیات در سال ۱۴۰۱ ، جایزه انجمن دیسترفی عضلانی امریکا در سال ۱۳۹۸، جایزه پژوهشگر جوان تیفاس امریکا در سال ۱۳۹۴ ، عضو برگزیده جامعه افتخاری پژوهشهای علمی دانشگاه هاروارد از سال ۱۳۹۴ تا کنون، لوح افتخار انجمن شیمی امریکا در سال ۱۳۹۴

نقش در تصمیمات سازمانی: پایه گذار پژوهش و آموزش میان رشته ای و چند رشته ای در ایران، عضو کمیته مسوول ایجاد نخستین سازمان نخبگان در دانشگاه تهران (که بعد ها تبدیل به بنیاد ملی نخبگان در سطح کشوری شد)، مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، رئیس بخش ابداعات میان رشته ای پزشکی در دانشگاه لایدن، موسس مرکز پژوهشهای میان رشته ای ژنومی در دانشگاه لایدن، عضو بورد علوم دارویی فدراسیون بین الملی داروسازی، عضو شورای مدیریتی بخش داروسازی و فارماکولوژی مرکز پژوهشهای دارویی لایدن، مشاور بنیاد ملی علوم سوییس، مشاور بنیاد پژوهش آلمان، مشاور آژانس ملی پژوهش فرانسه، عضو بورد ویراستاری نشریات متعددی از جمله نانوریسرچ 

جمع بندی توصیف منزلت استاد: استاد علیرضا مشاقی طبری فردی علمی، محقق و سخت کوش است. ایشان می گوید: به همراه دوستم که در رشته پزشکی دانشگاه تهران تحصیل می کردیم نامه ای به وزارت بهداشت و وزارت علوم نوشتیم و خواستار مجوز برای تحصیلات همزمان در دو دانشگاه دولتی شدیم. امید ما این بود که این مسیر، نه‌تنها به رشد پزشکی، حتی به رشد رشته‌های مهندسی و علوم هم کمک کند. به لطف همکاری دانشگاه تهران ما به‌طور غیررسمی تحصیل در رشته شیمی دانشگاه تهران را از سال سوم پزشکی آغاز کردیم و همزمان هم در دانشگاه علوم پزشکی، به تحصیل پزشکی ادامه دادیم. در ترم آخر لیسانس، طرح پیشنهادی ما مورد تأیید قانونی قرار گرفت و ما کارت دانشجویی گرفتیم. بدین‌ترتیب من نخستین دانشجوی ایرانی بودم که در دو رشته همزمان در دانشگاه دولتی ایران فارغ‌التحصیل شدم و این کار با رتبه ممتاز در هر دو رشته و در زمانی کوتاه‌تر از دوره زمانی معمول این رشته‌ها انجام شد. بعد از پایان لیسانس، با رتبه یک کنکور وارد فوق‌لیسانس بیوفیزیک‌دانشگاه تهران شدم و همزمان دوران انترنی را در دانشگاه علوم پزشکی تهران به پایان رساندم و بعد در کنکور فوق‌لیسانس فیزیک با رتبه اول وارد دانشگاه شریف شدم. بعد از این دوره‌های تحصیلی، به اروپا رفتم و بقیه تحصیلاتم در اروپا و آمریکا انجام شد. امیدواریم نسل جدید با الگوگیری از ایشان بتوانند منشأ خیر و فایده برای جامعه و ایران عزیز باشند.