شهید سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد

معرفی استاد: سید عبدالکریم هاشمی نژاد فرزند سید حسن، متولد ۵ مرداد سال ۱۳۱۱ است. وی اصالتا از روستای بادابسر واقع درهزار جریب نکا  بوده و در فراش محله شهرستان بهشهر در خانواده  ای مستضعف، ولی متدین و مخلص، دیده به جهان گشود. سید عبدالکریم دوره دبستان را با موفقیت در بهشهر تا چهارده سالگی به پایان رسانید و جهت فراگیری علوم دینی به حوزه علمیه روستای کوهستان که در ۶ کیلومتری بهشهر واقع شده و توسط حضرت آیت الله محمد کوهستانی معروف به” آقاجان کوهستانی” اداره می شد رفت و در طول ۴ سال دروس مقدمات حوزی و مقداری از سطح فقه و اصول را به پایان رساند. حجت الاسلام هاشمی نژاد سپس به قم رفت و دروس عالیه حوزه را تحت شاگردی آیات عظام بروجردی، خمینی، محمدصدوقی و رضا صدر گذراند و در سن ۲۷ سالگی به درجه اجتهاد رسید. مدت اقامت او در قم ۱۴ سال به طول انجامید. او مدت نه چندان زیادی را هم در نجف به تحصیل پرداخت و پس از آن به مشهد مهاجرت نموده و مشغول تدریس و تبلیغ شد.

فعالیت های سیاسی:   در جریان ۱۵ خرداد او جزو اولین دستگیرشدگان بود. وی در کنار آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله واعظ طبسی، رهبری مبارزات علیه رژیم پهلوی را در مشهد شکل داده بود. او از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷، پنج بار بازداشت شد. بازداشت دوم وی به جریان مسجد فیل مربوط می‌شد، روز ۲۲ مهر سال ۱۳۴۲ سخنرانی وی در مسجد فیل، به درگیری میان مردم و نیروهای امنیتی انجامید و دو نفر کشته شدند و ساواک هاشمی‌نژاد را دستگیر نمود. پس از پایان یافتن دومین دوره دستگیری‌اش فعالیت سیاسی را از سر گرفت و جلسات بحث و انتقاد دینی را ادامه داد. هاشمی‌نژاد که در مشهد در هیچ مکانی حق منبر رفتن و سخن گفتن را نداشت، در این مدت توانست در شهرستان‌های مختلف ایران سخنرانیهایی ترتیب دهد و هیچگاه دست از فعالیت برنداشت تا این که بار دیگر در سال ۱۳۵۰ پس از ده شب سخنرانی مستمر پیرامون علت عقب‌ماندگی مسلمین در مسجد سید اصفهان دستگیر و برای سومین بار راهی زندان شد و از آن به بعد برای همیشه در سرتاسر کشور ممنوع‌المنبر شد. در سال ۱۳۵۳ وقتی طلاب به یاد شهدای فاجعه نیمه خرداد ۴۲ در مدرسه فیضیه گرد آمده بودند، مورد هجوم کماندوهای ساواک قرار گرفتند و عده‌ای شهید و مجروح شدند. به همین بهانه مجاهد نستوه، مبارزه‌اش را شدت بخشید رژیم، هاشمی نژاد را که مرکز ثقل مبارزه و محرک اصلی این راهپیمایی می‌دانست، برای چهارمین بار دستگیر و روانه زندان کرد. هاشمی‌نژاد روز ۱۸ تیر ماه ۱۳۵۴ به اتهام اقدام علیه امنیت کشور، همراه عباس واعظ طبسی و تنی چند از مبارزین دستگیر و روز ۲ دی ماه ۱۳۵۴ به دو سال زندان محکوم شد. هاشمی نژاد در روز ۲۲ خرداد ۱۳۵۷ با اوج‌گیری انقلاب اسلامی با تحصن مردم در بیت سید عبدالله شیرازی بازداشت شده و پس از یک روز آزاد شد. همچنین در سال ۱۳۵۷ مبارزات و خدمات بی‌شائبه و مجاهدت‌های مخلصانه آن بزرگمرد مورد تقدیر و تشکر حضرت امام خمینی واقع شد. امام در نامه‌ای خطاب به وی فرمود: «من چشمم به افرادی چون شما روشن است. در ادامه مبارزه، مردم مشهد صبح یک روز، با بیرون آمدن از منازل، اطلاعیه‌ای را به امضای صریح سه تن از علمای شهر یعنی حضرت آیت الله خامنه‌ای، هاشمی نژاد، و واعظ طبسی بر در و دیوار شهر دیدند که در آن به شاه حمله مستقیم شده بود. رژیم در برابر این اطلاعیه چاره‌ای جز حبس هاشمی‌نژاد نداشت.

پس از انقلاب در جریان تدوین قانون اساسی نماینده اول استان مازندران در مجلس خبرگان بود و نقش مؤثری در تصویب اصول مهم آن داشت. وی پس از انقلاب هیچ سمت رسمی قبول نکرد. در جنگ تحمیلی چند بار به همراه آیت‌الله خامنه‌ای به مناطق جنگی رفت و در افشای اعمال بنی‌صدر و جبهه متحد سلطنت‌طلب‌ها و منافقین سهم به‌سزایی داشت. هاشمی‌نژاد در سال ۱۳۵۸ به همراه هیأتی از جمهوری اسلامی ایران به کشور لیبی رفت و در بهمن ۱۳۵۹ به دو کشور ژاپن و بنگلادش سفر کرد و اهداف انقلاب و نظام اسلامی را برای علاقه‎‌مندان شرح داد. وی دبیر حزب جمهوری اسلامی در مشهد بود.

آثار : مناظره دکتر و پیر (رمان)، درسی که حسین (ع) به انسان‌ها آموخت، مسائل عصر ما، رهبران راستین، قرآن وکتاب‌های دیگر آسمانی، مشکلات مذهبی روز، راه سوم بین کمونیزم و سرمایه‌داری، پاسخ ما به مشکلات جوانان. اصول پنج‎گانه اعتقادی، مشکلات مذهبی روز، ضرورت تشکیلات، مبارزه با جهل و مادیت. مسایل عصر ما، زهرا سلام الله علیها مکتب مقاومت، رسالت انقلابی امام حسین(ع)، ولایت فقیه، تقریرات اصول شیخ علی کاشانی به زبان عربی، کتاب هستی بخش (که در ۲ جلد به چاپ رسیده است)، غروب آفتاب اندلس و مشکلات جنبی و چاره آن در اسلام.

استادان:  آیت الله محمد کوهستانی در بهشهر، در قم ابتدا علی کاشانی فریدالاسلام را به عنوان استاد اخلاق برگزید. وی مقاطع بالاتر دانش حوزوی را در مجلس درس اساتیدی چون محمد صدوقی، سید رضا صدر، آیت‌الله مجاهدی، شیخ علی کاشی و سید محمد محقق داماد گذراند. وی سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی و امام خمینی شرکت کرد. در سال ۱۳۴۰، هاشمی‌نژاد به مشهد مهاجرت کرده و در آن‌جا علاوه بر تدریس فقه و اصول و تشکیل جلسات و منابر تبلیغی، در درس خارج فقه سید محمد هادی میلانی و مدتی نیز در درس شیخ مجتبی قزوینی شرکت کرد.

فعالیت های اجتماعی:   سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد «کانون بحث و انتقاد دینی» را در سال ۱۳۴۳ در مشهد جهت تربیت دینی نسل جوان تشکیل داد که در آن روش جدید تبلیغ به صورت مباحثه و انتقاد، سؤال و جواب برای جوانان تحصیل‎کرده به کار گرفته می‎شد. کانون دارای دو شعبه بود که به ترتیب قبل از ظهر روز جمعه و بعد از ظهر همان روز در محل‌های مختلف شکل می‎ گرفت. سال‌های بعد ‌یک شعبه مرکزی و یک کتابخانه به این مجموعه اضافه گردید. در سال ۱۳۴۴ ساواک به نقل از اساس‏‎نامه، آن‌را غیر سیاسی و فعالیت آن را فقط پاسخ گفتن به شبهات دینی و پاسخ به سؤالات و پرسش‌های اعتقادی اعلام کرد. این تشکیلات از ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۰ به فعالیت پرداخت و در سال ۱۳۵۱ فعالیتش متوقف شد.

کانون بحث و انتقاد دینی: شرکت مؤثر در جلسات «انجمن جوانان بهشهر» که فعالیتی مشابه با کانون بحث و انتقاد دینی داشت، از دیگر فعالیت‎‌های هاشمی‌نژاد بود.

جمع بندی توصیف منزلت استاد: شهید هاشمی‌نژاد فردی متدین، عالم، نویسنده، مبارز خستگی‌ناپذیر بود که در ۷ مهر ۱۳۶۰ هم زمان با شهادت امام جواد(ع) در محل دفتر حزب جمهوری اسلامی مشهد طی یک عملیات انتحاری به شهادت رسید و به مناسبت شهادت او در خراسان سه روز عزای عمومی اعلام گردید. امام خمینی پس از شهادت هاشمی‌نژاد در پیامی شخصیت وی را ستود. امیدواریم نسل جدید با الگوگیری از ایشان بتوانند منشأ خیر و فایده برای اسلام، جامعه و ایران عزیز باشند.